Soguk alginliginin psikolojik izdüsümleri!

Gördügünüz gibi, ilk tibbi makaleme imza atmak üzereyim. Biraz heyecan var tabii, olmaz mi? Heyecana
bogaz agrisi, çesme burun, normal agirliginin üç kati bir kafatasi da eslik ediyor.
Evet efendim, salgina ben de katildim. Herkes hasta dediler, biz de geri kalmayalim dedik.
Böylelikle konuya girmis oluyorum. Isterseniz, basit bir hastaligin (ki mesela Ingilizcede "common cold"
yani "bayagi, hep görülen sogukalginligi" derler, böyle de tapon bir rahatsizliktir), ruh sagligimiz üzerindeki
etkilerini, basliklar halinde inceleyelim.
Sürü psikolojisi karsisinda A ve B tipleri
Demin de dedigim gibi, "Hastayim" dediginiz anda, "Geçmis olsun"la birlikte, âdettendir, söyle cevap
verilir: "Salgin zaten!" Ki genellikle de öyledir. Ancaaak, salgin gerçegi, iki insan tipinde farkli algilanir:
A tipi: "Salgin mi? E iyi o zaman. Demek herkes hasta. O zaman endiselenmeye gerek yok." Bu tavir,
aslinda daha genis çapli düsünürsek, dünyayi yok olmaya götürebilecek bir tavirdir.
Bu tipler sürü psikolojisini severler. "Elle gelen dügün bayram" seklinde isimlendirebilecegimiz bu
bakis açisi "Nükleer sizinti mi varmis? E o zaman herkes ölecek, ben ne yapayim?" veya "Ozon tamamen
mi yarilmis? Bana ne kardesim, ben deodoranimi sikarim, herkes sikiyor" noktasina kadar gidebilir.
B tipi: "Salgin mi? Ne? Bu bana özel bir durum degil mi? Ben siradan miyim? Yo, yoooo!" Bu tiplerse,
siskin egolarina ve elitist tavirlarina karsin, dünyanin gelismesini saglamis, liderlik vasfi tasiyan insanlardir.
Kolektif düsünmezler, bireyseldirler. Mucitler, sanatçilar, büyük girisimciler bunlardan çikar. B tiplerinin
ünlüleri arasinda Einstein, Marilyn Mon-roe... (birisi beni durdurur mu lütfen?)
Ev halki ve yakinlarla iliskiler
Hasta kisi, ev içindeki sosyal tavrini degistirir. Burada "gender" tabir ettigimiz, sosyal cinsel kimliklerden
bahsetmek lazimdir (vay be!). Erkekler, soguk alginligi sirasinda, ev içinde, inleme, sikâyet etme, asiri
hassasiyet, endise, panik, gibi duygular yasayip, zaman zaman hastalik belirtilerini abartma vs. tipi
çocukluk yillarinin tavirlarini gösterirlerken, kadinlar farklidir. Gereksiz fedakârliklar, hasta yatagindan
kalkip temizlik yapma, "Dur ben getiririm, iyiyim iyiyim" türü lüzumsuz atakliklar, tamamen karsi tarafa
kendini kötü hissettirmek, vicdan azabi vermek ve nekahat döneminde "Ben hastayken kendi kendime
baktim, kimse ilgilenmedi" diyebilmek için takilan sosyal maskelerdir. Ev halki, bunlari yemeyin! Hastayi,
gerekirse yataga baglayarak, kendine ve çevresine zarar vermesini engelleyin!
Kararsizlik, ikilem ve endise
Soguk alginligi geçiren çogu sehir insani, doktora gitmez. Hastaligin seyri esnasinda, sirasiyla, hafif
ilaçlarla atlatmaya
çalisma, hastaligin ilerleyisine bozulma, antibiyotik alip almama kararsizligi ve bunun getirdigi endiseler
görülür. "Antibiyotik alsam, bütün vitaminleri öldürüyormus, ama almazsam geçmeyecek" dönemi bes
güne kadar çikabilir. Bu noktadan sonra depresyon ve panik baslar: "Bu hastalik geçmeyecek galiba!"
Sonsuza kadar süren bir grip tip tarihinde görülmedigi gibi, bu psikolojik yan etkiyi geçirmenin tek yolu,
efendi gibi doktora gitmektir!
Aliskanlik tuzagi
Birkaç günü geçen rahatsizliklarda, kisi, bütün gün pijamalarla yatip televizyona bakma, 12 saat uyuma,
çorbanin ayagina gelmesi gibi, aslinda mükemmel olan hayat tarzina alisabilir. Soguk alginliginin etkileri
geçtikten sonra bile, bu vicdan azapsiz tembelligin verdigi rahatlik duygusu, kiside aliskanlik yaratabilir.
Hasta, iyilestikten sonra bile, bu güzel yasam tarzindan kopmamak için "Yok yok, yine basliyor galiba,
yarin da ise gitmeyeyim", "Daha tam iyilesemedim, öksü-rüyorum biraz" tarzinda yalanlara basvurabilir,
hatta bunlara kendi de inanabilir. Bundan kurtulmanin tek yolu kisinin kendi elindedir. Disaridan yapilacak
ilaç ve psikolojik destek tedavisi genellikle ise yaramaz!
Gördügünüz gibi "Bayagi soguk alginligi" sanildigi kadar bayagi bir hastalik degil! Fiziksel zarari geçici
de olsa, psikolojik açidan, bu dönemde destek alinmasinda fayda var.
Bu da benim, tip dünyasina bir katkim olsun. Bak hasta hasta bilimin hizmetindeyim...